In een recente personeelsadvertentie op de website Carga dos Trabalhos –gespecialiseerd in banen voor de media – werden relaxte en opgewekte medewerksters gezocht. Sollicitaties door Portugezen werden daarbij niet op prijs gesteld! Het mediabedrijf Cloud Choice Health uit São Pedro do Estoril, een voorstadje van Lissabon, wil namelijk geen ‘onzekere en besluiteloze’ types voor de programmering van hun nieuwe – op de vrouw gerichte – videokanaal. ‘Portugese vrouwen zijn over het algemeen depressieve en ongelukkige mensen’, aldus de eigenaar van het bedrijf, Heinricho Pereira. Zijn voorkeur gaat uit naar Braziliaanse medewerksters, ‘die zijn veel vrolijker.’

Ongelijkheid
In Portugal verdienen vrouwen – evenals in de meeste andere Europese lidstaten – voor hetzelfde werk 16,5% minder dan mannen. Dit betekent in feite dat vrouwen twee maanden per jaar voor niets werken!
Voor hoger opgeleide vrouwen zijn de verschillen in salaris met mannen nog groter en kunnen zelfs oplopen tot 26%.

Machocultuur
Ook binnen het gezin is er nog weinig vooruitgang geboekt en besteden vrouwen per dag gemiddeld ruim anderhalf uur meer aan huishoudelijke taken dan mannen.
Anno 2017 vindt ruim 70% van de Portugese mannen, dat vrouwen veel ‘geschikter’ zijn voor het huishouden en de zorg voor de kinderen en dat mannen beter zijn in het opknappen van ‘klusjes in huis.’

De staatssecretaris van Emancipatie en Burgerschap Catarina Marcelino schrikt van deze cijfers. ‘Het lijkt wel alsof er sinds de vorige eeuw niets veranderd is!’ Zij wil af van de machocultuur en de stereotype rolverdelingen in het gezin – ‘jongens hoeven geen Bob de Bouwer te zijn’ – en vindt dat voorlichting daarover op school niet vroeg genoeg kan beginnen. ‘Dat zal ook de strijd tegen huiselijk geweld ten goede komen.’ Huiselijk geweld

Politiek wil gerechtigheid
De socialistische regering – die ongelijkheid in beloning wil uitbannen – heeft aangekondigd dat bedrijven, die vrouwen minder betalen, riskeren contracten bij de overheid mis te lopen.  Met de vertegenwoordigers van de ‘booming’ schoenenindustrie – die 95% van haar productie exporteert en waar 60% van de werknemers vrouw is – werd onlangs een historisch akkoord gesloten over gelijke beloning voor mannen en vrouwen.

IJsland – dat pionier is op dit gebied – is het eerste land in de EU waar vanaf 2018 wettelijk geregeld is, dat voor hetzelfde werk hetzelfde loon wordt betaald, ongeacht gender, seksuele oriëntatie, etnische afkomst of nationaliteit.

Geniet van het weekend     Tenha um ótimo fim de semana

Lissabon kent een lange geschiedenis. De Feniciërs – die de stad ruim voor onze jaartelling hebben gesticht – noemden haar Alis Ubbo (‘veilige haven’). In de Romeinse tijd werd de stad Olisipo genoemd en tijdens de Moorse overheersing Al-Lishbuna.  Afonso Henriques, Portugals eerste koning, noemde de stad Lix Bona (‘goed water’), dat later Lisboa werd.

Toen zuur
Nadat in 2008 de financiële markten wereldwijd instortten, kwam de economie tot stilstand en moest Portugal bijna 80 miljard van de Europese Gemeenschap lenen om het hoofd boven water te houden. Na jaren van forse bezuinigingen, durven mensen nu weer te dromen en geld uit te geven. Dat zie je vooral in de Baixa – het oude centrum van Lissabon – waar verpaupering en leegstand plaats maken voor herstel en renovatie.

Nu zoet
Het economisch herstel is zintuiglijk merkbaar in de stad. Overal zie en hoor je bouwactiviteiten, je voelt een nieuwe wind, ruikt de luchtverontreiniging op de Avenida da Liberdade en proeft in de talloze eettentjes – zoals op de Mercado da Ribeira, waar gerenommeerde chef-koks een betaalbare versie van hun ‘haute cuisine’ serveren – weer een boeket aan smaken.

Hot en cool
De gezaghebbende en invloedrijke Britse krant de Guardian noemde Lissabon verleden maand dan ook niet voor niets een hotspot en meest coole hoofdstad van Europa. Imposante architectuur, relaxte sfeer, veilig klimaat, heerlijk weer en schitterende stranden op 20 minuten afstand. Klinkt perfect. En niet alleen voor hipsters!

Vooral voor rijken en toeristen

Maar er is ook een keerzijde. Grond- en huizenprijzen –zowel voor huur als koop – rijzen de pan uit, waardoor de binnenstad één groot appartementencomplex dreigt te worden, alleen nog betaalbaar voor de rijken. Dat zijn buitenlanders, die – door het Golden Visa programma – het recht krijgen om zich in Portugal te vestigen, als ze meer dan 500.000 euro voor een woning neertellen.

Een mogelijkheid waar vooral Chinezen gebruik van maken. Maar ook gepensioneerden uit Frankrijk en Zweden – die profiteren van het lage belastingtarief in Portugal – weten het land te vinden.

Karakteristieke buurtwinkeltjes en authentieke restaurantjes worden meer en meer opgeslokt door prijzige boetieks, dure hotels, fastfood restaurants, en internationale kledingketens, die meer voldoen aan de behoeftes van de blote-benen-toeristen dan aan die van de lokale bewoners. (Touristentsunami)

Socialistische regering
Het zal voor de politiek niet gemakkelijk worden om het juiste midden te vinden tussen de expansiedrift van de projectontwikkelaars – de laatste vijf jaar werd voor bijna ½ miljard aan stedelijk erfgoed verkocht – de ‘booming’ toeristenindustrie en de belangen van de minder bedeelde stadsbewoners. Toch lijkt het erop dat de socialistische regering onder leiding van António Costa – voormalig burgemeester van de stad – deze laatste groep niet wil vergeten.

Geniet van het weekend         Tenha um excelente fim de semana

‘Hij gaat ze heilig verklaren.’ Glimmend van genot staat de 70-jarige Carmen voor me. ‘Wie gaat wie …’ wil ik vragen, als ze me al in de rede valt. ‘En we gaan er ook naartoe. Met de pastoor’. ‘Tjé, wat goed’, mompel ik. ‘Dat jullie nog een bus hebben kunnen regelen. Ik las in de krant dat er meer dan een miljoen mensen schijnen te komen.’
‘Maar wie gaat wie eigenlijk heilig verklaren’, probeer ik nog eens. Ze kijkt me niet begrijpend aan. ‘Papa Francisco, natuurlijk, die gaat Jacinta en Francisco heilig verklaren. Dat zijn die twee herdertjes waar de Maagd Maria 100 jaar geleden aan verschenen is. (Fátima)
Dat weet u toch wel?’ ‘Nee, sorry Carmen, nu snap ik het even niet meer. Die twee waren toch al heilig?’ ‘Nee’, zegt ze streng. ‘Ze waren eerst zalig verklaard en nu gaat de paus ze op 13 mei heilig verklaren, als hij in Fatima is. Ze zijn dan de jongste heiligen in de Rooms-Katholieke Kerk. Leuk hè!’ Glimlachend loopt ze de hoek om.

Zalig of heilig?
Zaligverklaring is een gebruik binnen de Rooms-Katholieke Kerk, waarbij een paus officieel verklaart dat iemand publiekelijk vereerd mag worden. Overigens moet die persoon daarvoor wel een wonder hebben verricht. Een ‘zalige’ heeft vooral betekenis voor een bepaalde regio, waar hij of zij al geruime tijd door de lokale bevolking vereerd wordt.
Voor een heiligverklaring moeten twee wonderen aan de betreffende persoon zijn toegeschreven. De ‘heilige’ wordt dan ingeschreven in de canon – de lijst der heiligen – en mag vervolgens over de hele wereld vereerd worden.

Fátima als altaar van de wereld

De meeste buitenlandse toeristen komen traditiegetrouw uit Spanje, Italië en Polen. De laatste jaren is er een forse toename van bezoekers uit Azië en boeken Zuid-Koreanen al meer overnachtingen dan katholieke Brazilianen.
Inmiddels zijn er zo’n 40.000 pelgrims – merendeels vrouwen – uit alle delen van het land te voet op weg naar Fátima.

Erkenning maar ook omzet

Dit jaar worden er – door het bezoek van de paus en de heiligverklaring van de twee kinderen – meer dan 10 miljoen bezoekers verwacht.
Dat geeft niet alleen een ‘boost’ aan de wereldwijde erkenning van Fátima maar ook aan de plaatselijke omzet van rooms-katholieke snuisterijen.

22 uur en 40 minuten zal paus Franciscus op Portugese bodem verblijven. De regering heeft aangekondigd dat zowel ambtenaren als scholen een vrije dag hebben en dat de grenzen tijdelijk dicht gaan.

Geniet van het weekend        Tenha um excelente fim de semana

Het litteken is het dunne lijntje van een mes, waarmee ik me gesneden had toen ik in Mouchão de Baixo een bootje aan het maken was van een plak kurk. Ik haalde met de punt van het mes stukjes kurk weg voor wat de binnenkant van het scheepje moest worden, toen dat ineens dichtklapte, waarschijnlijk omdat de veer te zwak was, en binnendrong in wat het op zijn weg tegenkwam, de buitenkant van mijn rechterwijsvinger, naast de nagel. Het scheelde niet veel of er was een lap vlees uitgehakt. Ik werd behandeld met een van de wondermiddeltjes uit die tijd, alcohol met balsemien. De wond raakte niet geïnfecteerd en groeide perfect dicht. Tante Maria Elvira zei dat ik stevig vlees had.”

[ Uit: Pequenas Memórias – Kleine Herinneringen – van José Saramago, 2006 ]

Kurk is een belangrijk exportproduct

Portugal is de belangrijkste producent van kurk in de wereld en exporteert sinds kort zelfs meer kurk dan wijn. Hoewel het merendeel van de productie naar champagne – en wijnproducerende landen gaat, wordt kurk ook gebruikt voor vloertegels, isolatie en decoratie. Recent is zelfs een ecologische verantwoorde zeep van kurk op de markt gekomen.

Kurk is een duurzaam en milieuvriendelijk product, dat bijdraagt aan de strijd tegen de opwarming van de aarde. Zo heeft het Agronomisch Instituut van Lissabon berekend, dat elke flessenkurk 250 gram CO2 aan de atmosfeer onttrekt. Dat is ongeveer evenveel als een auto, die 1 km rijdt, de lucht inpompt.

Kurkeiken groeien uitstekend in een droog en warm klimaat

Kurk wordt gewonnen uit schors van de kurkeik, die vooral in de droge, zuidelijke Alentejo provincie uitstekend gedijt. De bomen worden ongeveer 200 jaar oud en kunnen vanaf de leeftijd van 25 jaar elke 9 jaar worden geschild. In 2011 werd de kurkeik uitgeroepen tot “boom des vaderlands.”

Saramago van kurk in Guinness Book of Records

Meer dan 300.000 kurken waren nodig om een mozaïek te maken van de Nobelprijswinnaar José Saramago, dat in 2014 in het Guinness Book of Records kon worden bijgeschreven. Het paneel van 24 bij 4½ meter is te bezichtigen in het cultureel centrum van Porte de Sor, een dorpje ergens midden in Portugal.

‘Er zijn dingen die nooit met woorden verklaard kunnen worden’

Geniet van het weekend          Tenha um excelente fim de semana