“Ik had nooit gedacht dat ik als slaaf zou worden behandeld”, zegt hij beschaamd. Dario is Roemeen en werkloos als hij door een ronselaar in eigen land benaderd wordt voor de olijfoogst in Portugal. “Transport gratis, logies geregeld en 30 euro per dag in de hand”, zeiden ze.

Het transport naar Portugal duurt 3 dagen en 3 nachten, ze slapen in een bus. Daar aangekomen moet hij zijn paspoort inleveren. “Om niet illegaal te werken,” wordt hem gezegd. Met een twintigtal landgenoten – mannen en vrouwen, jong en oud – komt hij terecht in een verlaten huis bij Serpa, diep in de Alentejo. Er is 1 toilet en 1 douche. Slapen doen ze op de grond.

Elke dag staan ze om 5 uur op en werken 12 uur non-stop. Transport en eten moeten ze zelf regelen. Het huis kost 100 euro per persoon per maand. Soms krijgen ze op een dag 30 euro uitbetaald, vaak minder of helemaal niets.  Ze spreken geen van allen Portugees en durven niet zonder papieren naar de politie te gaan. Pas als een van hen erin slaagt de Roemeense ambassade te bellen, komen ze vrij.

Horrorscenario

Houten paletten om op te slapen, vuile kleren op een hoop, tientallen lege gasflessen waarop gekookt werd. Geen privacy, geen sanitaire voorzieningen. Dat was het horrorscenario, dat de Arbeidsinspectie begin dit jaar aantrof in een loods in Vidigueira, midden in de Alentejo. Huisvesting voor ongeveer 90 illegale seizoenarbeiders, die daar tot begin dit jaar verbleven.

”Het is een pure schande hoe we onze werknemers uit arme landen behandelen. Dit is moderne slavernij,” aldus Manuel Narra, de burgemeester van Vidigueira.

Olijfoogst

Het drama speelt zich elk najaar opnieuw af. In oktober komen duizenden immigranten olijven plukken in de Alentejo, Portugals meest uitgestrekte provincie. Voor de ongeschoolde arbeid zijn extra handen nodig, maar omdat het aan schriftelijke contracten en fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden ontbreekt, raken de buitenlandse seizoenarbeiders verstrikt in maffiose netwerken.

Slavernij
Geschat wordt, dat er in Portugal ongeveer 1400 slaven zijn. Tussen 2007 en 2015 werden bij het Ministerie van Justitie slechts 15 veroordelingen voor slavernij geregistreerd.
Terwijl de Arbeidsinspectie het aantal inspecteurs opnieuw opvoert, roept burgemeester Narra de andere gemeenten op om, voor komend najaar, fatsoenlijke huisvesting voor hun seizoenarbeiders te regelen.

Geniet van het weekend             Tenha um excelente fim de semana

ALMADA NEGREIROS (1893-1972)

van 3 februari – 5 juni

GULBENKIAN museum, Lissabon

“Modern zijn is niet de manier waarop je je kleedt, maar meer wie je bent”
( Almada Negreiros)

 

Buitenshuis een bica drinken is erg populair in Portugal, net zoals een pint in de pub in Engeland. Een afspraak zonder bica is vrijwel zeker gedoemd te mislukken en een maaltijd zonder bica aan het eind, een doodzonde. Portugezen drinken altijd en op elk moment van de dag koffie. Liefst niet alleen en nooit lopend op straat.

Bica

De Portugese espresso, genoemd naar het pijpje van de espressomachine waaruit de koffie komt, wordt verreweg het meest gedronken.
In het Noorden, rond de stad Porto, heet espresso cimbalino, genoemd naar een indertijd populaire koffiemachine van het merk La Cimbali.
Geliefd bij de wat oudere Portugees is de bica cheia, waarbij het kopje opgevuld wordt met heet water en de koffie minder sterk is. De tegenhanger daarvan is natuurlijk de bica dupla, de dubbele espresso.

 

Koffie met melk

Galão – meer melk dan koffie, geserveerd in een hoog glas met een lange lepel.

Meia de leite – half koffie, half melk in een grote kop.

Garoto (jongetje) – meer melk dan koffie in een klein espressokopje.
Wordt in het noorden van Portugal ook wel pingo (druppel) genoemd.

Pingado – espresso met een vleugje melk.

Portugese koffie

De Portugese koffie is een mengsel van Arabica en Robusta bonen uit vooral Brazilië en Oost Timor.
De bekendste merken zijn Delta, Nicola en Sical. Het woord koffie is waarschijnlijk afgeleid van Kaffa, de naam van een Ethiopische koninkrijk in de 15e eeuw, waar koffie oorspronkelijk vandaan komt. In de 17e eeuw verschenen de eerste koffiebranderijen in Lissabon.

Koffie is de nieuwe wijn

Trendy koffie kent, net als wijn, een oogstjaar en een rijpingsproces. Om te rijpen worden de bonen eerst enige jaren in jute zakken in het donker bewaard. Daardoor verliezen ze vocht en zouden na het branden de smaak en het aroma verbeteren. Schrik dus niet als de ober u binnenkort niet alleen gaat adviseren over welke wijn het beste bij uw maaltijd past, maar ook welke koffie het beste bij uw toetje.

Geniet van het weekend                 Tenha um ótimo fim de semana

Maria de Fátima is 65 jaar, alleenstaand en werkeloos. Ze is na de Anjerrevolutie in 1977 vanuit Kaapverdië naar Portugal geëmigreerd.
Van haar vier kinderen zijn er drie in Portugal geboren. Twee daarvan hebben de Portugese nationaliteit. Haar jongste dochter Francisca niet. Maria legt uit waarom. “Ik werd ziek, verloor mijn baan als schoonmaakster en had eigenlijk nooit geld om een Portugees paspoort voor haar te regelen.”

Wetswijziging in 1981

Tot 1981 kon elk in Portugal geboren kind, de Portugese nationaliteit krijgen. Na 1981 kregen kinderen van immigranten de nationaliteit van hun ouders. Ze konden alleen Portugees worden door een verplichte taalcursus te volgen en aanzienlijke kosten te maken – waaronder 200 euro voor een paspoort.

Vreemdeling in eigen land

Francisca is in 1984 in Lissabon geboren en kreeg de Kaapverdiaanse nationaliteit. Ze heeft problemen met het krijgen van een woning en het afsluiten van een lening bij de bank. Hoewel ze de taal vloeiend spreekt, moet ze om een Portugees paspoort te krijgen een taalcursus, inclusief examen doen. Ze snapt er niets van. “Ik ben hier geboren en getogen; mijn moedertaal is Portugees.” Ze voelt zich tweederangsburger in eigen land. “Blijkbaar ben ik genoeg Portugees om belasting te betalen maar te weinig om gelijk behandeld te worden.”

Solidariteit met immigranten

“Kinderen van immigranten hebben hier niet dezelfde rechten als kinderen van Portugese ouders”, zegt TimĂłteo Macedo, voorzitter van de Vereniging voor Solidariteit met Immigranten (http://www.solimigrante.org)  Deze NGO is recent een campagne begonnen om de publieke opinie ervan te overtuigen, dat alle kinderen op Portugese bodem geboren, de Portugese nationaliteit moeten kunnen krijgen, onafhankelijk van de afkomst of de legale status van hun ouders. “Het wordt tijd dat we gaan inzien dat Portugal niet slechts Ă©Ă©n kleur maar een diverse bevolking heeft, die dezelfde rechten verdient”, aldus Macedo. Rassendiscriminatie

Regering is bereid om taaltoets af te schaffen
Afgelopen week is de regering met een voorstel gekomen om de verplichte taaltoets af te schaffen voor kinderen die in Portugal zijn opgegroeid. Ze vindt het nog een stap te ver om aan alle in Portugal geboren kinderen de Portugese nationaliteit te gunnen, zoals in de VS en Groot BrittanniĂ« wel het geval is.

Geniet van het weekend              Tenha um excelente fim de semana

Nog niet zo lang geleden bevond ik mij tijdens lunchtijd in een restaurantje in Alcácer do Sal, een historisch stadje ten zuiden van Lissabon en vroeg daar naar een bepaald gerecht op de kaart. De hoogbejaarde ober legde me meewarig uit dat ze dat gerecht wel hadden maar dat het op was. Het was er dus wel maar eigenlijk niet. Zou het met de journalistiek in Portugal ook zo gesteld zijn?

De afgelopen jaren is het aantal journalisten in het land met bijna een derde afgenomen en van de nog werkzame journalisten denkt twee derde erover om te stoppen. De belangrijkste redenen daarvoor zijn de slechte arbeidsomstandigheden. Naast lange werkdagen en beperkte carrièremogelijkheden, vormt het lage loon het grootste pijnpunt.
Gegevens die komen uit een recente enquĂŞte onder 7000 journalisten.

Lage lonen

Een journalist in Portugal verdient gemiddeld 1150 bruto per maand!
Ruim de helft neemt minder dan 1000 euro mee naar huis en bijna 10% haalt zelfs het minimumsalaris van 550 euro niet.

Digitaliseren en specialiseren is de toekomst

Met de opkomst van social media zijn journalisten niet langer de makers van het nieuws en is informatie entertainment geworden. Na een afwezigheid van bijna 20 jaar vond dit jaar in Lissabon het 4e Journalistencongres plaats. Daar werd geconstateerd dat de meeste journalisten nog analoog – d.w.z. met papier – werken en achterop dreigen te raken bij de op Internet gebaseerde digitale nieuwsmedia. Ervaringen van internationale kranten laten zien dat onderzoeksjournalistiek de toekomst heeft, waardoor ook het aantal betalende abonnees opnieuw kan toenemen.

Waarheidsvinding belangrijker dan ooit

Dankzij Trump, die beweert dat journalisten tot de oneerlijkste mensen op aarde behoren, doen de media er weer toe! Juist in deze tijd moeten journalisten burgers leren om leugens van waarheid te onderscheiden op grond van de inhoud en niet van de verpakking.
Uitzoeken wat wel en niet waar is, dat is de belangrijkste taak van de journalist!  Ook Portugal kan niet zonder.

Geniet van het weekend           Tenha um Ăłtimo fim de semana