‘Als er iemand binnenkomt, een pistool op mij hoofd zet en zegt dat ik onder het bureau moet kruipen, dan zal ik dat niet doen’ – Mário Soares
Op 25 april 1974 om zeven uur s’ morgens gaat in Bonn de telefoon en hoort Mário Soares, dat het regime in zijn land door een geweldloze staatsgreep – de Anjerrevolutie – gevallen is. Hij vertrekt hals over kop naar Parijs – waar hij in ballingschap leeft – neemt twee dagen later de Sud Express van Parijs naar Lissabon en komt daar samen met zijn vrouw de volgende dag op station Apolonia aan.
Hij wordt er verwelkomd door een juichende mensenmassa, die schreeuwt: “leve het socialisme” en “een verenigd volk zal nooit overwonnen worden”. Op het balkon van het station spreekt hij de menigte toe “ik wil jullie allemaal bedanken voor jullie aanwezigheid op deze historische dag” en roept in herinnering “al diegenen die niet in de gelegenheid zijn om dit emotionele moment mee te beleven”.
Revolutionaire burger
Soares heeft zich altijd fel tegen het regime van António Salazar in Portugal gekeerd. Hij werd daarvoor 12 keer gevangen gezet en een keer naar de Portugese kolonie São Tomé gedeporteerd. Sinds 1970 leefde hij in Frankrijk in ballingschap. Daar richtte hij de Socialistische Partij op, waarmee hij in 1975 – na meer dan 50 jaar dictatuur – de eerste vrije verkiezingen won.
Hoewel de communisten bij die verkiezingen op de tweede plaats eindigden kwam het niet tot politieke samenwerking. Cruciaal hiervoor was, dat Soares geen – door de communisten vurig gewenste – nationale vakbond accepteerde. ”We hebben nooit een dictatuur van rechts geaccepteerd en kunnen nu ook geen dictatuur van links toestaan”.
Alsnog een links kabinet
Veertig jaar later, in 2015, wint de Socialistische Partij de verkiezingen opnieuw en slaagt er dit keer wel in om – voor het eerst na de Anjerrevolutie – samen met de communistische partij en het Links Blok een socialistische regering te vormen.
Mário Soares was parlementslid (zowel in eigen land als in het Europees parlement), minister, premier en president. Hij overleed afgelopen zaterdag en werd 92 jaar.
Geniet van het weekend – Tenha um ótimo fim de semana