‘Is Lissabon een geschikte stad om naar toe te gaan’, vroeg Rob, mijn collega, die in een rolstoel zit. Ik hoefde niet lang na te denken. Natuurlijk, het is er prachtig en je bent er zo met het vliegtuig. Maar met een rolstoel de stad in?
De belangrijkste handicap van Lissabon voor mensen met een beperking is, dat de stad – net als Rome – op zeven heuvelen is gebouwd en bezaaid met trappen. Rolstoelen houden niet van hellingen en al helemaal niet van trappen.
Een tweede obstakel zijn de hobbelige keitjes, waarvan een groot deel los of ontbrekend. Bovendien zijn de stoepranden hoog, de trottoirs smal en frustreren willekeurig geplaatste paaltjes vaak een soepele doorgang.
Het openbaar vervoer biedt geen soelaas. De pittoreske trammetjes, ‘onthoofde’ sightseeing-bussen en ronkende tuk-tuks zijn absoluut niet toegankelijk. Taxi’s zijn goedkoop maar taxichauffeurs niet altijd vriendelijk als de medepassagier een rolstoel blijkt te zijn.
Meer autonomie
De linkse regering wil mensen met een beperking – die vaak in instellingen verblijven – meer autonomie geven door hen in hun eigen vertrouwde omgeving te laten wonen.
Daarvoor moeten dan wel persoonlijke hulpverleners opgeleid worden, die – voor twee keer het minimumloon – zorgtaken in huis op zich gaan nemen.
Publieke debat
Onder druk van de publieke opinie en belangenorganisaties is het voorstel aangepast. De minimum leeftijd voor individuele ondersteuning wordt verlaagd van 18 naar 16 jaar. Dit om scholieren met een beperking beter naar volwassenheid te kunnen begeleiden. Ook zal de eerder voorgestelde ondersteuning van maximaal 40 uur per week worden losgelaten, voor mensen die meer zorg nodig hebben.
‘Hoe kun je onze vrijheid tot 8 uur per dag beperken? Blijven we dan de andere 16 uur in bed?’, merkte een woedende – geheel verlamde – Eduardo Jorge hierover in het Parlement op.
De rolstoelafhankelijke 26-jarige Lúcia Fisteus ziet de voorstellen wel zitten, maar wil haar hulpverleners zelf uitzoeken. ‘Zo iemand komt heel dicht bij je intimiteit. Veel meer nog dan je beste vriendin.’
Nooit meer in de rij
Mocht Rob alsnog besluiten te gaan, dan wacht hem een verassing. Er is namelijk pas een wet aangenomen, die niet toestaat dat mensen met een beperking in een rij moeten wachten, ook niet voor een restaurant.
Een wet die volgens de Staatssecretaris van Participatie Ana Sofia Antunes – zelf visueel beperkt – ‘eigenlijk niet nodig zou moeten zijn als we ons gewoon beleefd gedragen.’
Geniet van het weekend Tenha um ótimo fim de semana