Exodus

“Zodra ik hoorde van die nieuwe wet in Portugal, zei ik tegen mijn vrouw: als de Brexit doorgaat, ga ik de Portugese nationaliteit aanvragen”, aldus een teleurgestelde joodse Engelsman in de Britse krant de Guardian. “Ik ben Europeaan, kosmopoliet en ik haat nationalisme.”
Inmiddels behoort hij tot de snel groeiende groep Britten, die sinds de beslissing van het Verenigd Koninkrijk op 23 juni 2016, om de Europese Unie te verlaten, zo’n aanvraag heeft gedaan.

In januari 2015 is in Portugal een wet van kracht geworden, die het mogelijk maakt voor Joden in het buitenland om de Portugese nationaliteit te verkrijgen. Zij moeten dan wel kunnen aantonen af te stammen van de Sefardische Joden – ‘Sefardim’ is het Hebreeuwse woord voor Spanje – die ruim 500 jaar geleden van het Iberisch schiereiland werden verdreven.

“Er zijn goede redenen om de Portugese nationaliteit aan te vragen” zegt Yoram Zara, die als advocaat de 3,5 miljoen afstammelingen van Sefardische Joden in de wereld vertegenwoordigt. “Ze zijn gewend onderdeel uit te maken van de Europese Unie met alle privileges en rechten van dien. Nu de toekomst onduidelijk is, geeft een Portugees-Europees paspoort zekerheid als je in de EU wilt wonen, werken en vrij wilt blijven reizen”.

Joden in 15e eeuw uit Portugal verdreven

Voorwaarde voor zijn huwelijk met de Spaanse prinses Isabel in 1496 was, dat de koning van Portugal alle joden uit zijn land zou verbannen. De joden werden voor de keus gesteld het land te verlaten of zich te bekeren tot het christendom.
Naar schatting 200.000 van hen zijn het Iberisch schiereiland ontvlucht. De meesten naar het Ottomaanse rijk – het huidige Turkije – en Noord Afrika en een kleinere groep naar Frankrijk, Engeland en de Lage Landen. Zij die bleven en zich bekeerden werden ‘nieuwe christenen’ genoemd.

Pogrom van Lissabon

Met Pasen, op 19 april 1506, heerste er in Lissabon honger door droogte en de pest. Op het Dominicanenplein een menigte met fakkels, veel zwarte rook en de geur van verbrand vlees.

In drie dagen werden duizenden ‘nieuwe christenen’ – die voor het onheil in de stad verantwoordelijk waren gehouden – op brandstapels om het leven gebracht. Het monument tegenover de Dominicanenkerk in het centrum van de stad herinnert aan de tragedie.

Geniet van het weekend                       Tenha um ótimo fim de semana